New Pension Scheme
केंद्र सरकारने सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी युनिफाईड पेन्शन योजना (UPS) सुरू केली आहे. याआधी 2004 मध्ये जुनी पेन्शन योजना (OPS) बंद करून नवीन पेन्शन योजना (NPS) लागू करण्यात आली होती. आता UPS मुळे कर्मचाऱ्यांना NPS किंवा UPS यापैकी एक योजना निवडण्याचा पर्याय मिळणार आहे. हा निर्णय सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी निवृत्ती नियोजन सोपे करतो, पण खाजगी क्षेत्रातील कर्मचाऱ्यांसाठी निवृत्तीचे नियोजन महत्त्वाचे ठरते.New Pension Scheme
युनिफाईड पेन्शन योजना (UPS) म्हणजे काय?
युनिफाईड पेन्शन योजना (UPS) ही सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी खास तयार केलेली योजना आहे. या योजनेत कर्मचारी निवृत्तीनंतर आर्थिकदृष्ट्या सक्षम राहू शकतील, यासाठी आर्थिक नियोजन करण्याची संधी मिळते. नियमित गुंतवणुकीद्वारे कर्मचारी निवृत्तीनंतर आरामदायी जीवन जगू शकतात.
खाजगी क्षेत्रासाठी नवीन पेन्शन योजना (NPS)
खाजगी क्षेत्रातील कर्मचाऱ्यांसाठी नवीन पेन्शन योजना (NPS) हा एक चांगला पर्याय आहे. ही योजना 2009 पासून सर्वांसाठी खुली झाली. 2004 ते 2009 दरम्यान फक्त सरकारी कर्मचाऱ्यांनाच NPS योजनेचा लाभ मिळत होता. परंतु 2009 नंतर खाजगी क्षेत्रातील कर्मचाऱ्यांनाही ही योजना खुली झाली. NPS योजनेत गुंतवणूक केल्यास निवृत्तीनंतर पेन्शन स्वरूपात नियमित उत्पन्न मिळते, ज्यामुळे आर्थिक चिंता कमी होते.
NPS म्हणजे काय? त्याचे फायदे काय आहेत?
NPS म्हणजे एक अशी योजना, जिथे व्यक्तीला निवृत्तीनंतर आर्थिक स्थैर्य मिळवण्यासाठी मदत होते. यामध्ये कर्मचारी नियमित पैसे गुंतवून निवृत्तीपर्यंत मोठा निधी तयार करू शकतात. हा निधी शेअर बाजारात गुंतवला जातो, ज्यामुळे चांगला परतावा मिळण्याची शक्यता असते.New Pension Scheme
NPS योजनेची वैशिष्ट्ये
- लवकर सुरुवात करण्याचा फायदा: कमी वयात गुंतवणूक सुरू केल्यास निवृत्तीपर्यंत मोठा फंड तयार होतो.
- मासिक पेन्शन: निवृत्तीनंतर तयार झालेल्या निधीतून मासिक उत्पन्न मिळवता येते.
- शेअर बाजारातील गुंतवणूक: निधी शेअर बाजारात गुंतवल्यामुळे परतावा चांगला मिळतो.
- चक्रवाढ व्याजाचा लाभ: दीर्घकालीन गुंतवणुकीमुळे अधिक नफा मिळतो.
दरमहा 1 लाख रुपये पेन्शनसाठी किती गुंतवणूक आवश्यक आहे?
जर तुम्हाला निवृत्तीनंतर दरमहा 1 लाख रुपये हवे असतील, तर तुम्हाला नियोजनबद्ध गुंतवणूक करावी लागेल.
- वयाची सुरुवात: 35 व्या वर्षी NPS मध्ये गुंतवणूक सुरू केल्यास निवृत्तीपर्यंत चांगला फंड तयार होतो.
- वार्षिक वाढ: दरवर्षी गुंतवणुकीत 10% वाढ केल्यास फंड वाढतो.
- निधीचे वाटप: निवृत्तीच्या वेळी फंडाचा 80% भाग वार्षिकी योजनेत गुंतवून मासिक पेन्शन मिळवता येते.
- मासिक गुंतवणूक: साधारणतः दरमहा 17,000 ते 34,000 रुपये गुंतवावे लागतील.
NPS योजनेचे कर लाभ
NPS योजनेत गुंतवणूक केल्यास आयकर सवलत मिळते. आयकर कायदा 1961 अंतर्गत 1.5 लाख रुपयांपर्यंत कर सवलत आणि कलम 80CCD अंतर्गत अतिरिक्त 50,000 रुपयांची कर सवलत मिळते. त्यामुळे NPS ही फक्त निवृत्ती नियोजनासाठीच नाही, तर कर वाचवण्यासाठीही फायदेशीर ठरते.
NPS खाते कसे उघडावे?
- नोंदणी प्रक्रिया: जवळच्या अधिकृत केंद्रावर जाऊन किंवा ऑनलाइन माध्यमातून खाते उघडता येते.
- PRAN नंबर: नोंदणी झाल्यावर तुम्हाला PRAN (Permanent Retirement Account Number) दिला जातो.
- निधी व्यवस्थापक निवड: वेगवेगळ्या निधी व्यवस्थापकांमधून तुमच्यासाठी योग्य पर्याय निवडा.
- गुंतवणूक मॉडेल: सक्रिय किंवा स्वयंचलित मॉडेल निवडून गुंतवणूक सुरू करा.
Van Vibhag Akola Bharti 2024 | अकोला वनविभाग मध्ये विविध पदांची भरती सुरू; या तारखे पूर्वी करा अर्ज
UPS आणि NPS यामध्ये फरक काय आहे?
- UPS: सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी विशेष योजना, ज्यामुळे निवृत्तीनंतर आर्थिक स्थैर्य मिळते.
- NPS: सरकारी व खाजगी क्षेत्रातील सर्वांसाठी खुली योजना, ज्यामुळे आर्थिक नियोजन सोपे होते.
सरकारी कर्मचाऱ्यांना UPS आणि NPS यापैकी एक योजना निवडावी लागते, तर खाजगी क्षेत्रातील कर्मचाऱ्यांसाठी NPS हा चांगला पर्याय आहे.
निष्कर्ष
निवृत्ती नियोजन प्रत्येकासाठी महत्त्वाचे आहे. सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी UPS आणि NPS हे पर्याय आहेत, तर खाजगी क्षेत्रातील कर्मचाऱ्यांनी NPS चा अवलंब करावा. लवकर गुंतवणूक सुरू केल्यास निवृत्तीनंतर आर्थिक चिंता कमी होऊन आरामदायी जीवनशैली मिळवता येते.
कंपनीबद्दल
भारत सरकार ही देशातील आर्थिक स्थैर्य वाढवण्यासाठी सतत प्रयत्नशील आहे. पेन्शन योजनांद्वारे सरकार लाखो नागरिकांना निवृत्तीनंतर आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवत आहे.